Door Lut Slembrouck, trainer & loopbaancoach bij 361°

Iedereen heeft een typische manier van werken. Dit noemt men in de Transactionele Analyse een ‘werkstijl’. Inzicht in je eigen werkstijl (en die van collega’s of medewerkers) maakt dat je veel beter begrijpt waarom je op een bepaalde manier reageert. Van hieruit kan je je eigen krachten en talenten ontdekken en dieperliggende drijfveren onderzoeken.

Wat zijn werkstijlen (TA)?

Sommigen gaan in sneltempo te werk en krijgen veel gedaan op korte tijd (maar zien wellicht wat foutjes over het hoofd, je weet wel ‘druk-druk-druk’). Anderen gaan dan weer uitermate nauwgezet te werk en volgen procedures tot op de letter. Ze dubbelchecken alles en missen deadlines omdat ze te veel tijd besteden aan het uitzoeken van mogelijks relevante informatie. Ze zouden maar eens iets over het hoofd zien…

Dit zijn 2 voorbeelden van werkstijlen zoals ze in de Transactionele Analyse (kortweg TA) worden benoemd.

5 werkstijlen

De Transactionele Analyse beschrijft 5 werkstijlen die elk verbonden zijn met typisch gedrag, woordgebruik, intonaties, gebaren, lichaamshoudingen en gelaatsuitdrukkingen:

  1. Doe je best
  2. Maak voort (schiet op)
  3. Doe genoegen
  4. Wees sterk
  5. Wees perfect

Deze werkstijlen beïnvloeden hoe we ons werk organiseren, hoe we onze tijd indelen, hoe we met anderen samenwerken, wat we aan een team bijdragen, op welke manier we communiceren en zélfs hoe we onze zinnen opbouwen.

Een voorbeeld

Alle voordelen en nadelen van elke werkstijl opsommen zou ons hier te ver leiden, maar om je een beeld te geven, beschrijf ik graag hoe de verschillende werkstijlen koffie halen.

De “schiet op” nadert met 2 kopjes koffie een deur die naar onze kant opent. Hij/zij jongleert met de kopjes en worstelt met zijn voet de deur open. De kans is groot dat er koffie gemorst wordt.

De “wees perfect” draagt de koffie op een dienblad, liefst met schoteltje en alles erop en eraan. De kans is groot dat hij/zij een doekje bij zich heeft voor het geval er koffie gemorst wordt.

De “doe plezier” zal vaak koffie halen. Hij/zij houdt hoffelijk de deur open voor andere mensen die koffie dragen, zelfs wanneer ze slechts één kopje dragen en de deur even goed zelf kunnen openen.

De “doe je best” vergeet dat hij/zij koffie zou halen omdat iets interessanter zijn pad kruist. Hij/zij stopt om de deur te smeren, een kopie te maken, om een praatje te slaan en… drinkt vaak koude koffie.

De “wees sterk” is heel zakelijk over koffie. Hij/zij haalt koffie als hij/zij dorst heeft en haalt koffie voor zichzelf. De deur openen is dus nooit een probleem.

Wat doet een werkstijl onder druk?

Onder druk krijgen vooral de nadelen van onze werkstijl de bovenhand en worden ze “drivers”. We gaan nog meer van onze typische kenmerken toepassen en hopen zo van anderen de erkenning te krijgen die we nodig hebben. Zo gaan we bijv. nog behulpzamer worden of nog sneller werken en praten, of zal een ‘wees perfect’ niet tijdig hulp inroepen als hij een deadline dreigt te missen. Op die manier gaat er heel veel energie en tijd verloren en wordt een hoop frustratie gecreëerd. Herkenbaar?

Je werkstijl kennen en die van je collega’s is een goede manier om elkaars talenten te bevestigen en elkaar te ondersteunen als het even wat spannend wordt.

Lut Slembrouck is trainer en loopbaancoach bij 361°. Ze begeleidt individuen en teams naar meer autonomie in denken en handelen. Ze gebruikt hierbij vaak de Transactionele Analyse als basis. Als soft skills trainer put ze uit een schatkist modellen en theorieën die ze ad hoc inbrengt.