Het command & control leiderschap kent stilaan zijn uittrede en neemt plaats voor het coachend leiderschap. Sturen, motiveren, en vooral loslaten. Meer zelfsturende teams en meer autonomie dieper in de organisatie, definiëren vandaag het leiderschap in deze VUCA (volatile, uncertain, complex, ambigue) wereld. Dit vraagt om een ander type van leider.
Maar welk ander talent heb je dan nodig? Hoe verleg je als leidinggevende je focus naar deze nieuwe coaching attitude?
Onze 3 experts weten raad.
Experttip 1: Vertrouwen is de basis van alles
Ilsa Goossens – Experienced HR & Talent Manager, stress-en burn-out & team coach bij 361°
Hoewel deze VUCA-wereld een nieuw soort leiderschap nodig heeft, blijven er toch nog enkele basisprincipes onveranderd. Vertrouwen blijft ook vandaag de kern. Zolang aan de basis geen vertrouwen wordt gevormd (cfr. model van Lencioni), zal het moeilijk zijn een performant team te vormen. Om het vertrouwen op te bouwen, blijft een open en eerlijke communicatie nodig.
Simpel toch? En toch merk ik vaak dat leidinggevenden het niet zo moeilijk hebben met het nieuwe leiderschap op zich, maar wel met het opbouwen van vertrouwen en met verbindend communiceren.
Vertrouwen opbouwen in je team neemt tijd, en dit is dan ook de paradox in een context waar alles sneller moet. Maar werken rond vertrouwen zal er net voor zorgen dat op termijn alles vlotter en sneller verloopt.
Experttip 2: Gedeeld leiderschap
Caroline Debal – team & transformatief coach en stress- & burn-out coach bij 361°
Jim Collins heeft het in zijn boek Good to Great over ‘niveau 5 leiders’. Dit zijn leiders die twee belangrijke (en schijnbaar tegengestelde) eigenschappen in zichzelf verenigen: een hoog ambitieniveau en persoonlijke bescheidenheid.
Dit soort leiders richten hun ambities niet op zichzelf, maar wel op het team en op de organisatie. Anderzijds praktiseren ze hun bescheidenheid door het succes van het bedrijf te danken aan de medewerkers. Met andere woorden: weg van het ego en een vertaalslag van ‘ik’ naar ‘wij’.
De mentale vaardigheid die hiermee gepaard gaat is gedeeld leiderschap. Zolang je als leidinggevende blijft sturen, voorkom je dat mensen hun verantwoordelijkheid oppakken. Gedeeld leiderschap betekent echter niet dat je je team moet loslaten. Het betekent wel dat je omstandigheden schept waarin mensen initiatieven kunnen nemen en fouten mogen maken.
Uiteraard is er meer onderlinge afstemming nodig om een werkverdeling te vinden die bij ieders talent past. Omdat er meer ruimte is voor persoonlijk initiatief ontstaat er meer betrokkenheid, het wordt leuker werken en op deze manier wordt het een win-win voor organisatie en individu.
Experttip 3: Erken het potentieel
Bart Tuyls – Global HR Director Business Line Automotive BMT en coach bij 361°
Mensen werken voor mensen. Een hiërarchische en bureaucratische manier van organiseren dateert ook vanuit een hiërarchische, paternalistische en machtsgeoriënteerde maatschappij. Maar we leven vandaag in een democratie en in een arbeidsmarkt waar de medewerker keuze heeft. Kiezen om voor een bepaalde organisatie te werken en er te blijven, wordt voor een heel groot stuk bepaald door de ervaring, de ‘employee experience’ van de medewerker.
Als leider moet je je daar bewust van zijn. De drijvende kracht achter gemotiveerde medewerkers is een combinatie van voornamelijk drie factoren:
- Autonomie: de drang je eigen leven te kunnen besturen
- Meesterschap: de wens om altijd beter te worden in iets
- Zinvol doel: het verlangen om te doen wat we doen in dienst van iets groter dan onszelf
Leiderschap betekent dan ook aandacht hebben voor deze elementen en het potentieel van de mens erkennen. Het begint bij een stukje de controle opgeven en leggen bij je team (waar je trouwens ook zelf deel van bent!). Leiden zonder macht uit te oefenen.
Als je op die manier leidt, wordt werken zinvol en worden mensen oprecht trots op zichzelf. Een leider die ernaar streeft op deze manier dingen gedaan te krijgen, is iemand voor wie medewerkers ‘de extra mile’ zullen lopen… niet omdat ze het moeten… maar omdat ze het willen!
Heel mooi verwoord door deze expert coaches. Het lijkt allemaal simpel en het is ook simpel maar het is cruciaal dat we ons ego kunnen opzij schuiven. Daar ligt volgens mij de kern van de zaak! Grote ego’s vertrouwen alleen zichzelf, kunnen geen leiderschap delen en vinden het moeilijk talent (in een ander) te erkennen.