Door Gina Peeters, coach en trainer bij 361°

Wat is het effect van muziek op je brein? En wat kan muziek voor je betekenen als je onzeker, angstig of gestresseerd bent? Ik wilde als muziekliefhebber en gedragscoach wel eens weten wat de antwoorden zijn op deze vraag.

 

Eerst vertel ik je iets over ons brein.

Je weet misschien al wel dat er 3 grote delen zijn die uiteraard allemaal met elkaar verbonden zijn en 1 netwerk vormen.  Maar elk deel heeft zijn toepassingen en doel.

Ons primitief brein of instinctiefbrein zorgt voor overleven. Ons lichaam heeft tal van autonome processen waar we dus niet moeten over nadenken. Ik denk dan aan bijv. onze ademhaling, regelen van onze bloeddruk en hartslag.

Het tweede deel is ons emotioneel brein of limbisch brein waarin vooral onze emoties worden gereguleerd. Hier zit ook ons angstcentrum en samen met ons oerbrein vormt dit deel on stressbrein.

Er is nog een derde deeltje en dat is het jongste kindje van de klas. In de evolutie van ons brein was dit dus het laatste deel dat ontwikkeld is en dat deel maakt ons mens. Dankzij dit deel van ons brein, ons nieuw brein of prefrontale cortex, kunnen we lezen, gesproken taal gebruiken, analyseren en ons concentreren.

Dit deel van ons brein is ook oplossingsgericht in tegenstelling tot ons stress brein dat eerder gericht is op problemen en mogelijke gevaren.

 

Wat heeft dat nu met muziek te maken?

Wel, muziek is één van die wonderlijk dingen dat alle structuren van ons brein in verbinding kan brengen en zo balans kan brengen in dit hele complexe systeem. Als ons stressbrein in balans is met onze prefrontale cortex, dan voelen we ons rustig, minder angstig en hebben we oog voor oplossingen en constructieve mogelijkheden in moeilijke tijden.

Muziek prikkelt dus hersengebieden die betrokken zijn bij o.a. emoties, motoriek, geheugen en taal. Het activeert, ontspant maakt vrolijk of natuurlijk ook verdrietig.

Als we naar muziek luisteren worden allerlei verschillende hersengebieden actief.

Als we vaak naar muziek luisteren die ons in een bepaalde positieve of ontspannen state of mind brengt, dan zullen de verbinden die al deze structureren, en vooral de hersenbalk die de 2 hersenhelften met elkaar verbindt, in volume toenemen. En zo worden gedrag en emoties op elkaar afgestemd.

Volgens neuropsycholoog Eric Scherder zal muziek alsnog een weggetje weten te vinden in de breinchaos wanneer verbindingen tussen hersengebied A en B niet meer zo goed is. Denk maar aan oudere mensen of mensen met dementie die niet meer verbaal zijn maar toch liedjes kunnen meezingen.

En dat is interessant.

Wanneer je je dus angstig of onzeker voelt, kan je deze emoties onder controle houden en laten afzwakken door naar muziek te luisteren. Nog beter: door BEWUST naar muziek te luisteren.

Hoe kan je dit nu in de praktijk toepassen?

Bij neerslachtig gevoel:

Als je je wat minder goed voelt, welk medicijn neem je dan? Een pilletje dat je beter doet voelen of een pilletje dat je symptomen versterkt? Het eerste natuurlijk!

• Kies voor positieve muziek.
• Maak voor jezelf eens een lijstje van nummers die jou blij maken, die jou een warm gevoel geven of waaraan je mooie herinneringen hebt.
• Luister naar deze muziek, liefst met je ogen toe en op een ontspannen moment.
• Laat de beelden maar binnenkomen en geniet, met een glimlach, van deze mentale massage. Je maakt op dit moment endorfines en dopamine aan en dat zijn hormonen die je gelukzalig gevoel geven en dus een goed medicijn zijn tegen zware en negatieve gedachten.

 

Mijn persoonlijk tip:

 

Bij slaapproblemen:

Muziek heeft ook invloed op de hersengolven en hersengolven hebben effect op gevoel en emotie. Hersengolven zijn meetbaar: het is een soort toon, een frequentie net als muziek dus.  Zowel muziek als hersengolven kan je dus gaan indelen in alpha-, beta-, theta- en deltagolven.

Ter info:

• delta-golven (0,5 -4 Hertz), diepe slaap: brengt je dus in diepe ontspanning
• thèta-golven (4-8 Hertz), vlak voor het wakker worden of in slaap vallen, deze golven brengen creatieve denkprocessen op gang en bevorderen rust.
• alfa-golven (8-12 Hertz), brengen je in een ontspannen gevoel. Je kunt je makkelijk concentreren. In deze toestand leer je het best en verwerk je informatie het snelst.
• bètagolven (16-38 Hertz), (hyper)activiteit, je bent druk en verhit bezig en de aandacht is buiten jezelf. Je kan zelfs in een stresssituatie zijn. Je kunt in deze staat wel goed oplossingen verzinnen voor een acuut probleem, een noodgeval. Het is de vecht of vluchtmodus.

Om rustig in slaap te vallen, en het piekeren stop te zetten, kan je luisteren naar delta-muziek. Deze vind je op spotify, youtube en andere muziekkanalen.

Luister zelf en voel wat het met je doet:

 

Tip

Het Britse Mindlap Int deed onderzoek naar welke muziek diepe ontspanning brengt en zij zagen bijzonder mooie resultaten wanneer hun deelnemers luisterden naar ‘Weightless’ van Marconi Unie. Geluidstherapeuten zagen bij hun cliënten angstgevoelens met 65% afnemen. Alsook een daling van hartslag, bloeddruk en stresshormonen zoals cortisol.

Fantastisch toch!

Luister zelf en voel wat het met je doet.

 

Wat kan je nog doen?

Zelf muziek maken natuurlijk.

Onderzoekers van de American Psychological Association wilden graag weten wat de effecten op het brein zijn bij musiceren . Wat blijkt? Musici scoorden duidelijk beter op verschillende cognitieve testen dan de leeftijdsgenoten die nooit hadden geleerd een instrument te bespelen of noten te lezen. Het is dus nooit te laat om een instrument te leren bespelen.

 

“Muziek spelen is een uitdagende taak voor de hersenen. Het maakt het brein fitter en beter in staat zich aan te passen aan het ouder worden.’” (hoofdonderzoeker Brenda Hanna-Pladdy)