De zomermaanden staan voor de deur en dat is het ideale moment om even op de pauzeknop te duwen. Sommigen blijven thuis en komen hier tot rust, anderen trekken naar verre (en minder verre) oorden en staan er oog in oog met andere culturen en gebruiken.
Nu, de vraag is wat reizen in onze über-verbonden maatschappij betekent. Aangezien we met onze smartphone met de hele wereld verbonden zijn, hebben we soms het gevoel of het idee dat we die andere culturen, mensen, omgevingen en co al kennen. Als kennen voor jou betekent dat je het gezien hebt, dan geef ik je gelijk. Sommige mensen trekken inderdaad de wereld rond en zijn overal geweest, omdat ze het gezien hebben.
Reacties als kompas
Reizen gaat voor mij echter veel verder dan iets zien. Reizen gaat om voelen, ervaren en beleven, maar evengoed om reflecteren, over jezelf en je rol in deze wereld en maatschappij. Precies dat is de kracht van eens van omgeving veranderen. Je stapt, op een weliswaar aangename manier, uit je comfortzone en leert evenveel over jezelf als over een land, streek of cultuur. Wat vind jij normaal, maar is dat blijkbaar niet? Hoe ga je om met onverwachte situaties? En heb je soms schrik?
Voor al deze ervaringen hoef je allesbehalve de Kilimanjaro te beklimmen of van avontuur te houden. Je kunt het allemaal meemaken in minder gewaagde omgevingen, zoals een dinertje in een oude trattoria in Toscane, zonder menu, zonder Engelse of Franse taalopties en zonder veel andere buitenlandse gasten. Hoe pak je dat aan?
Of met de woorden van 361°: hoe prefrontaal denk jij in zo’n situatie? Ervaar jij al deze onverwachte dingen als iets leuks op je pad of krimp je bij elkaar, omdat jij liever vasthoudt aan alles wat je kent? Op deze vragen is er geen goed of slecht antwoord. Wel is het belangrijk dat je het antwoord kent en probeert te achterhalen waarom dat zo is. Heb je schrik van alles wat nieuw is? Heb je daar al eerder nare ervaringen mee gehad? En maak jij je zorgen over je imago?
Blauwe kapitaal in je bagage
Misschien is het je op reis al opgevallen dat je soms beter met het onverwachte, ambigue, veranderlijke en complexe omgaat. Tenzij het iets levensbedreigend is, of de funfactor van de vakantie bedreigt, reageren veel mensen best goed op al die onvoorziene omstandigheden. Want ach, het maakt deel uit van de charme van het land en het is eigen aan reizen.
Op kantoor beschouw je een variatie op het thema daarentegen als iets ongewenst, een obstakel op je pad. Vreemd, want als je het logisch bekijkt, heb je bij iets onvoorspelbaar of onverwacht op reis de situatie toch veel minder goed onder controle? Op kantoor ben je in je habitat, ken jij je omgeving door en door én kun je rekenen op de steun van medewerkers. Veel eenvoudiger dan daar met je mond vol tanden staan in een vreemd land, toch?
De vraag is dan: waarom? Waarom reageren we op reis vaak meer nieuwsgierig en sta je meer open voor alles dat nieuw? Het antwoord ligt in het feit dat je meer reageert met je blauwe kapitaal, onze prefrontale in de voorkant van je brein. Je blauwe kapitaal is dol op verrassende vraagstukken en onvoorziene omstandigheden. Dit stuk brein helpt je bovendien je emoties beheersen, komt creatief uit de hoek en is een kei in relativeren. Eind goed, al goed!
Op reis is ons blauwe kapitaal dus een handige reisgezel, maar eens terug thuis raakt het weer in de vergeethoek. De reden waarom je het blauwe kapitaal op reis makkelijker aanspreekt, is omdat jij je chronische stress onderbreekt. Thuis echter, zorgen continue stress, angst en andere interne spoken ervoor dat het oudste deel van ons brein, het reptielengebied, denkt dat het de boel in handen moet nemen omdat jij bedreigd wordt. Gevolg: je wilt wegvluchten, wordt agressief of durft amper nog je mond open doen. Een heel andere reactie dus dan de open armen waarmee je iets nieuws en onverwacht op vakantie ontvangt.
Genieten van je weg
Maar vakantie heeft nog een andere kracht. Je kunt namelijk echt loslaten, omdat je niets te verliezen hebt. Alles draait immers om het plezier dat je er beleeft, niet de mooie kiekjes waarmee je terugkomt. Je kunt met je vakantie ook geen trofee winnen, maar doet gewoon waar je zin in hebt en doet dat graag. Precies door het wegvallen van al dat ‘moeten’ op vakantie, kun je écht genieten van alles wat op je pad komt, tenzij je vindt dat je ‘moet’ relaxen en ‘moet’ ontspannen. Geloof me, als iets moet, dan lukt het meestal net niet.
Hoewel ontspannen op vakantie de eerste dagen soms een inspanning is, volgt er na het dalen van de adrenaline een moment van echte ontspanning, van puur genieten. En komt er eens iets minder leuk op je pad, dan leer je daaruit, neem je het zoals het komt en maak je er het beste van. En de volgende ochtend beleef je een nieuwe dag, met nieuwe moed en nieuwe kracht. Wel, wat als jij je hele leven zo denkt? Zou het leven, ook in onze huidige VUCA-wereld, dan een grote vakantie kunnen worden? Ik meen van wel.
Zin om jezelf beter te leren kennen, uit je comfortzone getriggerd te worden en te leren hoe je aan de slag gaat met je blauwe kapitaal?
Schrijf je in voor de 361°-belevingsreis ‘Leiderschap in de VUCA-wereld’ in Italië, van 26 tot en met 29 september 2017.
